Bij het middeleeuwse boek denken we vanzelfsprekend aan de schitterend verluchte manuscripten van de hoge adel en religieuze instellingen. Hiermee ontstaat het beeld dat boekenbezit alleen was weggelegd voor het hoogste echelon in de samenleving. De groeiende stedelijke economie en cultuur zorgde echter voor een toenemende lees- en schrijfvaardigheid in bredere lagen van de bevolking. Men was voor kennis, ontspanning en devotie niet langer afhankelijk van het gesproken woord en voor steeds meer mensen werden boeken onmisbaar.

Liber Aureus

Het groeiend aantal lezers en hun diverse behoeften zorgden voor een breed scala aan productiestrategieën. Kloosters waren niet langer de enige leveranciers. Het schrijven, illustreren en binden van teksten nam in sommige steden bijna industriële vormen aan, inclusief concurrentie en conflict. Het lijkt onvermijdelijk dat deze lees-en schrijfwoede zou leiden tot de uitvinding van de boekdrukkunst rond 1450. Het duurde echter nog tientallen jaren voordat deze innovatie echt succesvol werd. De handschriftproductie nam zelfs toe.

Philips de Goede

Op 21 juni vertellen onderzoekers uit Nederland, België en Frankrijk over de sociaal-economische netwerken rond boeken, de diverse productiemethoden en -centra en de manier waarop schrijvers, drukkers en boekbezitters informatie probeerden te ordenen en ontsluiten. We bladeren in de luxe manuscripten van Filips de Goede en kijken mee over de stramme schouders van ‘tekstverwerkende’ moderne devoten. Daarnaast volgen we de vele levens van het getijdenboek van Geert Grote en navigeren we door gedrukte medische traktaten.

librije lectrijnenHet programma staat onder voorzitterschap van Prof.Dr. Johan Oosterman, Radboud Universiteit.

De Collegetour op 20 juni (volgeboekt) biedt verdiepende lezingen en o.a. een uitgebreid bezoek aan de Zutphense Librije, inclusief de vroegste drukken uit diverse Europese productiecentra van voor 1500. Het Regionaal Archief Zutphen toont interessante archiefstukken en ‘schrijfsels’ uit diverse vrouwenconventen. Musea Zutphen organiseert een  tentoonstelling over lezen en schrijven in de stad, met aandacht voor de middeleeuwen.