Het huidige centrum van Zutphen werd in de eerste eeuwen van onze jaartelling al bewoond. Deze nederzetting vervulde later een bescheiden rol in het Karolingisch bestuurlijk systeem en werd rond het jaar 882 geplunderd door de Vikingen. De stoffelijke resten van diverse slachtoffers werden gevonden bij de nieuwbouw van het stadhuis in 1997 en zijn te zien in Musea Zutphen.
Om een volgende vikingaanval te voorkomen werd Zutphen voorzien van een ringwal. De omtrekken van deze vesting zijn nog steeds herkenbaar in het stratenpatroon.
Haar grootste bloei bereikte Zutphen als Hanzestad aan het eind van de veertiende eeuw. De ligging aan de IJssel zorgde voor gunstige handelsroutes naar Scandinavië, Vlaanderen en het Rijnland. Musea Zutphen besteedt ruim aandacht aan dit Hanzeverleden.
Het Zutphens stadsbeeld wordt nog steeds bepaald door laatmiddeleeuwse kerken, huizen en stadsmuren. De Walburgiskerk is daarvan het meest tastbare bewijs, maar ook het Broederenklooster en de bijbehorende kerk getuigen van de middeleeuwse welvaart. Deze kloosterkerk fungeert als openbare bibliotheek en is dus vrij toegankelijk. Het sfeervolle Agnietenhof is een wooncomplex dat ontstond vanuit de Moderne Devotie.
Bij VVV Zutphen zijn diverse boeiende wandelbrochures verkrijgbaar, die ingaan op historische aspecten van de stad.
Oorlog en Vrede in de Middeleeuwen 